KUMAŞ HATALARI

Apre Farkı        Kumaşın apresinde görülen matlık, parlaklık veya dolgu farklılığı.

Apre İzi: Apre işlemleri sırasında bir makinenin zamansız durması sonucunda, kumaşta atkı bandı şeklinde oluşan farklı görünüş.

Atkı Aralığı (Ara):               Atkı ipliğin ağızlığa normal olarak oturtulmaması sebebiyle kumaş enince veya bir kısmında meydana gelen aralık, (Atkı koptuktan sonra veya hafta sonu tatilinden sonraki ilk çalışmada sık rastlanır.)

Atkı Atlaması (Atlak):        Bir aralık boyunca bir veya birkaç atkı ipliğinin kısa ve uzun bağlantı yapmadan çözgü ipliği üzerinden atlaması.

Atkı Eğriliği (Çarpıklığı):    Dokumadan veya terbiyeden ileri gelen ve düzeltilmemiş eğik çarpık görünüşlü atkı hatası.

Atkı İlmeği (Atkı Kabarığı - Boncuk - Şantuk - Bukle):             İplikteki fazla bükümden veya mekanik frenleme düzenindeki arıza yüzünden atkı ipliğinin kendi üzerinde kıvrılarak ufak ilmekler yapması.

Atkı İpliği Abrajı: Atkı ipliğinin boyanması sırasında boyama hatası veya elyaftaki boya ile birleşebilme yeteneğinin farklılığından, atkı doğrultusunda görünen boyama farkı.

Atkı Kaçığı (Atkı Kopuğu, Ayak Kaçığı):       Bir veya birkaç atkı ipliğinin kopmasından meydana gelen kumaş enindeki hata.

Atkı Kolonu (Atkı Bandı):  Atkı ipliğinin kendi içindeki büküm, numara, harman, renk düzgünsüzlükleri veya atkıdaki hafif sıklık farklarından ileri gelen ve kumaş eni doğrultusunda bantlar şeklinde görülen hata.

Atkı Şekilsizliği (Bozukluğu):          Çözgü ipliğindeki gerginlik veya haşıl alma farkından ötürü birbirine yakın atkılarda kısa ve elips şeklinde şekil değiştirmeler. (Atkısı kalın olan kumaşlarda daha belirgin görülür.)

Atkı Toplanması (Yığma):                Atkı yönünde bir iplik yumağının ağızlık içine girip normal kumaş örgüsünde dokunması.

Atkıda Desen Hatası (Kasa Hatası):             Atkı renk raporunda farklı renk ve değişik sayıda atkı atılması.

Atkıda İplik Düzgünsüzlüğü:           Atkı ipliğindeki düzgünsüzlüklerden meydana gelen hata.

Atkıda Yabancı Elyaf (İplik):            Atkı ipliğine, iplik üretimi veya dokuma sırasında dışardan karışan yabancı elyaf (iplik).

Ayak Düşüğü:      Çerçevenin kalkmaması sonucunda kumaşta örgü bozukluğu şeklinde meydana gelen hata. Kumaş enince oluşur.

Bakteri Hatası:    Bir süre bekleyen kumaşta bakteri ve mikroorganizmaların üreyip meydana getirdiği hata.

Balık (Fitil - Palamut):        Atkı veya çözgüde bükümsüz iplik olan yer, tek kat iplik için. Ayrıca dokuma sırasında etraftan uçuşan elyaf topluluğunun ağızlık içine girerek normal kumaş örgüsünde dokunması.

Baskı Hatası:       Baskı sırasında çeşitli sebeplerle meydana gelen desen kayması veya renk karışması hatası.

Boş Çözgü (Desen Hatası-Çerçeve Hatası):              Bir veya birkaç çerçevenin düşmesi sonucunda bir veya birkaç atkı ipliği süresince çözgü tellerinin boşta kalmasından meydana gelen hata. Armür deki bir arızadan dolayı ve karton kaymasından oluşur.

Boyama Hatası (Boya Abrajı):        Yanlış hazırlanmış reçete veya hatalı boyama sebebiyle kumaş yüzeyinde görünen dalgalı ve farklı renk hatası.

Bozuk Kenar:      Kumaş kenarında çeşitli sebeplerle meydana gelmiş kopuk, yoluk, delik, yırtık, ve benzeri hatalar.

Cımbar İzi:            Dokuma tezgahındaki cımbarların ayarsız veya arızalı olmalarından dolayı kumaşta cımbar mesafesindeki oluşan izler, ezikler veya daha küçük delikler.

Çekik Kenar:       Kenarda, bir veya birkaç atkının aşırı gerilmesi sonucu içeri doğru oluşan çekilme.

Çepel:    Kumaş yüzeyinde görülen bitkisel atıkların meydana getirdiği hata.

Çift Atkı:                Ağızlıktan çift atkı ipliğinin geçmesinden meydana gelen hata.

Çift Çözgü:           Kopan bir çözgü telinin ucunun, tezgahı durdurmaya vakit bulmadan yandaki çözgü teline dolanarak, onunla aynı hareketi yapmaya başlaması sonucunda oluşan hata. (Kumaş örgüde de bozuk görünür.)

Çözgü İpliği Abrajı:             Çözgü ipliğinin boyanması sırasında boyama hatası veya elyaftaki boya ile birleşme yeteneğinin farklılığından, çözgü doğrultusunda görünen boyama farkı.

Çözgü Kaçığı (Çözgü Kopuğu):       Çözgü ipliği kopmasından meydana gelen hata.

Çözgü Yolu:          Boya alma farklılığı olan çözgü ipliklerinin veya çözgü çözerken belli bir bölgede gerginliğinin fazla olmasının veya çözgüdeki sıklık farklılıklarının çözgü boyunca bant veya yollar halinde görünen farklı renk hatalarıdır. Genelde boyamadan sonra ortaya çıkar.

Çözgüde İplik Düzgünsüzlüğü:       Bir çözgü ipliğinde veya çözgü iplikleri arasında düzgünlük farkından ileri gelen hata (büküm dahil).

Çözgüde Yabancı Elyaf (İplik):        Çözgü ipliğine, iplik eldesi veya dokuma sırasında, dışarıdan karışan yabancı elyaf (iplik).

Dalgalı Yüzey:      Çözgüde ve atkıda farklı gerginlikteki iplerden dolayı, fazla gerilmelerinin veya büzülmelerinin kumaş yüzeyine verdiği dalgalı görünüş.Böylece kumaş düz bir yere yayıldığında bu yüzeye tam olarak serilmez. Bombeler ve çukurlar görünür.

Damla İzi:             Buharın yoğunlaşmasından oluşan ve herhangi bir su damlasının meydana getirdiği ve kumaş yüzeyinde mat lekeler olarak görülen hata.

Dikiş İzi:                Aprede uç uca eklenen topbaşı ve top sonu dikişlerinin, basınç altında, üst ve alt tabakadaki kumaşta bıraktığı iz.

Düğüm: Atkı ve çözgüde kopuk aldıktan sonra büyük veya şekilsiz hatalı düğüm atılmasından dolayı oluşan hata.

Ezik Atkı İpliği:     Mekik tarafından yuvada ezilip özürleşen atkı ipliklerinin izleri.

Gergin Atkı İpliği:                Bir veya birkaç atkı ipliğinin normalden gergin olması

.

Gergin Çözgü İpliği:           Fazla gergin olan çözgü teli.

Gergin Kenar:      Kenar çözgü ipliklerinin gergin olması veya kenar örgüsünün zemin örgüsüne uymaması sebebi ile kenarların büzüşmesi.

Germe Maşa Kaçığı:         Germeli kurutma makinesi maşalarının kenarları iyi kavramayıp

kaçırması sonucunda kumaş kenarlarının kavisli bir şekilde içe doğru daralması.

Gevşek Atkı İpliği:              Yeterli gerginlikte atılmayan bir veya birkaç atkı ipliği.

Gevşek Çözgü İpliği:          Yeter gerginlikte olmayan bir veya birkaç çözgü teli.

Gevşek Kenar:    Kenar çözgü ipliklerinin gevşek olması veya kenar örgüsünün zemin örgüsüne uymaması sebebi ile kenarlarda potluk oluşması.

Haşıl Fazlalığı:     Çözgüdeki haşıl fazlalığının kumaş yüzeyinde sebep olduğu farklı görüntü.

Havlı Yüzey:         Yeteri kadar haşıllanmamış çözgü ipliğinden veya dokuma ve apredeki işlem safhalarındaki sürtünmelerden dolayı kumaş yüzeyinin kısmen veya tamamen havlı bir görünüş alması.

İnce Atkı:              Kumaşta normalden ince atkı telinin bulunması.

İnce Çözgü:          Kumaşta normalden ince çözgü telin bulunması.

Kafes:    Bir veya birkaç çözgü ipliğinin bir veya birkaç atkı ipliği ile bağlantı yapmamasından ileri gelen yüzey hatası.

Kalın Atkı:             Kumaşta normalden kalın atkı telinin bulunması.

Kalın Çözgü:        Kumaşta normalden kalın çözgü telin bulunması.

Kalın Kenar:         Kumaş kenarında normalden çok kalın bir iplik demetinin bulunması.

Karışık Atkı:         Atkıda büküm, iplik numarası, kat veya menşe farkı gibi normalden farklı yapıda veya değişik renkte atkı ipliğinin karışması.

Karışık Çözgü:    Çözgüye büküm, iplik numarası, kat veya menşe farkı gibi normalden farklı yapıda veya değişik renkte çözgü ipliği karışması.

Kenar İzi:              Kumaş kenarındaki bir kıvrıklığın veya katlanmanın sarılmalar sonucunda diğer kumaş katlarına yaptığı iz.

Kenarda Boya Farkı:         Silindir ortası veya kenarları arasındaki farklı basınç sonucunda, kenardan birkaç cm.'lik kısmının, kumaşın orta kısmında göre renk farkı göstermesi.

Kenarda Çift Atkı (Kenar Fazla Atkı-Dalma):              Kumaş kenarındaki fazla atkı ipliğinin kesilmemesinden dolayı normal atkı ipliği ile beraber ağızlığa giren ek ipliğin kumaş eninin bir kısmı boyunca meydana getirdiği hata.

Kırışık İzi (Kırık): Terbiye işlemleri sırasında oluşmuş veya bitiminde giderilmemiş katlanma kırışma ve buruşma izleridir.

Kirli - Yağlı Çözgü:              Çözgü ipliğindeki yağ ve kir lekeleri.

Kirli Uç: Kumaşın uç kısımlarının kirlenmesi

Kirli-Yağlı Atkı:    Atkı ipliğindeki kir ve yağ lekeleri.

Kıvrık Kenar:       Hatalı kenar yapısı veya hatalı makine ayarları sebebiyle kumaş kenarının kendi üzerinde kıvrılması katlanması.

Leke:     Yağ, pas veya boya buharlaşmasından meydana gelen hata.

Makas Hatası:     Makaslama işlemindeki ayarsızlık sonucu farklı hav boylarının ortaya çıkması veya kumaş bünyesinin zarar görmesi.

Mekik Vurması:  Mekikli tezgahlarda mekiğin birkaç çözgü ve atkı ipliğini koparması sonucu içeri doğru oluşan hata.

Muare Efekti:       Atkı ipliğindeki büküm düzgünsüzlüğünden meydana gelen ve atkı yönünde dalgalı bir görüntü oluşturan hata.

Nope:     Kumaş yüzeyindeki görülen küçük elyaf kümecikleri.

Patlak, Delik, Yırtık:           Dokuma veya apre işlemleri sırasında taşıma sırasında kumaşta meydana gelen patlak ve yırtıklardır. Büyük veya küçük olabilirler.

Pres Parlaklığı:   Apre işlemleri sırasında hatalı basınç uygulanması sonucu kumaşın parlatılması.

Rakle İzi:               Bozuk veya yanlış ayarlanmış raklenin sebep olduğu, basma kumaşlada görülen beyaz ve renkli olan, dalgalı bant şeklindeki hata.

Sık-Seyrek Atkı: Kumaştaki atkı sıklığı farklarından meydana gelen hata. (Bantlar şeklinde görülür. Çözgü salma veya kumaş sarma tertibatlarındaki bir hatadan dolayı oluşur.)

Sökülmüş Atkı İzi:              Sökülüp yeniden atılan birkaç atkı ipliğinin bıraktığı iz.

Sürtünme İzi (Ezik):           Dokuma veya apredeki işlem safhalarında sürtünmeden veya ezilmeden dolayı çözgü bandı veya atkı bandı şeklindeki veya bir bölgede görülen farlılık.

Tahar, Desen, Rapor Hataları:        Gücüden veya taraktan yanlış geçirilen bir veya birkaç çözgü ipliğinin meydana getirdiği hata.

Tarak İzi:              Tarak dişi aralarındaki eşitsizlikten veya dişlerdeki eğriliklerden doğan sürekli çözgü aralıkları.

Tutuk Atkı:           Çözgü ipliğindeki düğüm tarafından kısa bir aralık boyunca tutulan atkı ipliğinin meydana getirdiği hata.

Yarım Atkı Kaçığı (Yarım Atkı Kopuğu, Yarım Ayak Kaçığı): Atkı ipliğin azlık içinde kopmasından dolayı kumaş eninin bir kısmında eksik kalan atkı ipliği hatası.

Yarım Ayak Düşüğü:         Ağızlığın açık kaldığı sürede çerçevenin önce kalkıp sonra hemen düştüğü hatadır. Armür içindeki çerçeveyi kaldıran tırnağın ucunun kırık olmasından meydana gelir. (Kumaş eninin bir kısmında örgü normal görünür, diğer kısmında ise örgü bozuk görünür.)

Yüzey Düzgünsüzlüğü:     İplikten, dokumadan ve terbiyeden kaynaklanan işlem farklılıklarının kumaş yüzeyinde meydana getirdiği hata.